Co to jest?
Biopsja endomiokardialna jest zabiegiem polegającym na przeznaczyniowym pobraniu wycinków mięśnia sercowego a następnie ich ocenie histopatologicznej (mikroskopowej). W tamtych latach biopsja służyła głównie rozpoznawaniu zapalenia mięśnia sercowego. Aktualnie dzięki nowoczesnym metodom diagnostycznym (w tym badaniu immunohistochemicznemu) ocena wycinków mięśnia sercowego nabiera coraz większego znaczenia. Pod koniec XX wieku stała się „złotym standardem” w monitorowaniu odrzucania po przeszczepie serca. Także w wielu innych zespołach klinicznych na podstawie biopsji można ustalić właściwe rozpoznanie i dzięki temu zastosować odpowiednią terapię.
Wskazania bezwzględne
* Monitorowanie stopnia odrzucania po przeszczepie serca
* Ocena stopnia uszkodzenia serca po leczeniu cytostatykami antracyklonowymi
Względne
* Rozpoznanie zapalenia mięśnia sercowego przed ewntualnym leczeniem immunopresyjnym i monitorowanie leczenia
* Rozpoznanie wtórnych kardiomiopatii
* Potwierdzenie zajęcia serca w chorobach układowych (amyloidaza, sarkoidaza, hemochromataza, sklerodermia, fibroelastoza)
* Róźnicowanie pomiędzy kardiomiopatią restrykcyjną a zaciskającym zapaleniem osierdzia
* Ustalenie przyczyny zagrażających życiu komorowych zaburzeń rytmu serca
* Rozpoznanie guzów serca
* Rozpoznanie zwłóknienia endomiokardialnego w następstwie napromieniowania sera
Przeciwwskazania
* zaburzenia krzepnięcia krwi
* leczenie lekami przeciwzakrzepowymi
* brak współpracy ze strony pacjenta
* hipokalemia
* toksyczne działanie naparstnicy
* niewyrównane nadciśnienie tętnicze
* infekcja przebiegająca z gorączką
* niewydolność krążenia( obrzęk płuc)
* anemia znacznego stopnia
* zapalenie wsierdzia
* ciąża
Technika zabiegu
* Biopsję endomiokardialna wykonujemy najczęściej przezżylnie z nakłucia żyły szyjnej wewnętrznej lub żyły udowej, rzadko zaś od strony lewej komory z nakłucia tętnicy udowej.
* Przed i po biopsji wykonujemy badanie UKG
* Zalecane jest pobranie 3-8 wycinków wielkości 1-2 mm
* W trakcie zabiegu w sposób ciągły monitorujemy EKG
* LZabieg wykonujemy w znieczuleniu miejscowym pod kontrolą radiologiczną
* Biopsja przez żyłę szyjną wewnętrzną.
Do znieczulenia używamy 1% roztworu Xylocainy. Podajemy ok. 1-2 ml roztworu bezpośrednio pod skórę lub śródskórnie. Po znieczuleniu nakłuwamy żyłę i po prowadniku wprowadzamy koszulkę naczyniową( teflonowa rurka przez którą wprowadzamy cewniki i bioptom). Po upewnieniu się o właściwym położeniu koszulki (skopia krzywa ciśnień) wprowadzamy zamknięty bioptom. Po wyjściu z koszulki bioptom otwieramy i delikatnie przesuwamy w kierunku przegrody międzykomorowej. Następnie bioptom zamykamy pobierając wycinek serca i usuwamy go z koszulki na zewnątrz. W ten sposób pobieramy 3-8 wycinków, każdorazowo rotując nieznacznie koszulkę aby pobrać bioptaty z różnych miejsc przegrody. Następnie zapisujemy ciśnienia w prawej komorze i prawym przedsionku oraz kontrolujemy sylwetkę serca. Po usunięciu koszulki i krótkim uciśnięciu w miejscu wkłucia wykonujemy kontrolne badanie UKG.
* Biopsja z nakłucia żyły udowej.biopsje z nakłucia żyły udowej stosujemy głównie u dzieci w przypadku trudności z nakłuciem żyły szyjnej lub braku współpracy ze strony pacjenta ( odpowiednie ułożenie głowy). Po znieczuleniu i nakłuciu żyły udowej wprowadzamy koszulkę naczyniową. Po przepłukaniu wprowadzamy na cewniku PIG-TAIL lub wieloczynnościową długą koszulkę do prawej komory. Po upewnieniu się o właściwym położeniu koszulki(skopia, krzywa ciśnień) wprowadzamy zamknięty długi bioptom. Po wyjściu z koszulki bioptom otwieramy i przesuwamy w kierunku przegrody. Dalsze postępowanie jest identyczne jak przy biopsji z nakłucia żyły szyjnej.
Powikłania:
* powikłania miejscowe- krwiak w miejscu nakłucia
* nakłucie tętnicy szyjnej
* obecność niewielkiej ilości płynu (krwi) wokół serca 1-2 %
* perforacja serca prowadząca do tamponady ( 0,3-0,5%)- obecność dużej ilości płynu- krwi wokół serca, która wymaga odbarczenia w pracowni hemodynamiki po wykonaniu UKG
* w niektórych przypadkach konieczna jest interwencja kardiochirurgiczna celem operacyjnego usunięcia płynu. Przy perforacji bradykardia, hipotonia.
* zgon 0,05-0,5%
* odma opłucnowa
* uszkodzenie nerwu zwrotnego
* zespół Homera
* blok odnogi pęczka Hisa
* przemijająca arytmia
* dysfunkcja zastawki trójdzielnej
* powstanie przetoki łączącej naczynia wieńcowe z prawą komorą